ارزیابی مقاومت ارقامی از سیب و گلابی در مقابل عامل بیماری آتشک (fire blight)

بیماری آتشک با عامل باکتریایی erwinina amylovora (burrill) winslow et al.از بیماری های مهم و خطرناک درختان میوه دانه دار محسوب می گردد که در بعضی از نقاط کشور خسارات فراوانی به ترتیب افزایش در درختان به، گلابی و سیب ایجاد نموده است . به منظور ارزیابی مقاومت ارقامی از سیب و گلابی در مقابل عامل بیماری مذکور، جدایه هایی از باکتری از باغات اطراف کرج، قزوین، طالقان، دماوند و تبریز جمع آوری و با انجام آزمونهای مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و بیماریزایی مورد شناسایی قرار گرفت . حساسیت نهال های پیوندی 100 رقم سیب و 40 رقم گلابی به ترتیب در گلخانه و مزرعه با تزریق مخلوطی از 5 جدایه بیماریزا با غلظت تقریبی 10 9 سلول در میلی لیتر و محاسبه شاخص حساسیت واریته ای (شدت بیماری) مورد ارزیابی قرار گرفت . شاخص مذکور این امکان را فراهم نمود که ارقام بر حسب واکنش در مقابل عامل بیماری آتشک در 5 گروه قرار بگیرند. در ارزیابی ارقام سیب ، 30 درصد در گروه خیلی حساس ، 21 درصد در گروه حساس ، 15 درصد در گروه نیمه حساس ، 11 درصد در گروه نیمه مقاوم و 23 درصد در گروه مقاوم قرار گرفتند. در ارزیابی مزرعه ای ارقام گلابی، گروه مقاوم و نیمه مقاوم مشاهده نگرید و 62/5 درصد از ارقام در گروه خیلی حساس ، 20 درصد در گروه حساس و 17/5 درصد در گروه نیمه حساس قرار گرفتند. نتایج تجزیه کلاستر ارقم براساس شاخص حساسیت واریته ای، در ارزیابی گلخانه ای و مزرعه ای، ارقام سبب و گلابی را به 3 دسته گروه بندی نمود. علاوه بر روش مذکور، در اواخر تابستان 1376، شدت آلودگی نهال های پیوندی بالغ 92 رقم سیب و 43 رقم گلابی در شرایط آلودگی طبیعی با استفاده از سیستم استاندارد usda و تعیین شدن بیماری در ارقام، مورد ارزیابی قرار گرفت . اکثر ارقام در شرایط طبیعی آلوده شده بودند، ولی شدت بیماری بطور معنی داری در بین ارقام تفاوت داشت و ارقام براساس سیستم مذکور در 5 گروه قرار گرفتند. با استفاده از سییستم گروه بندی usda، 24 درصد از ارقام سیب به عنوان خیلی مقاوم، 10/9 درصد نیمه مقاوم، 20/6 درصد حدواسط، 12 درصد نیمه حساس و32/5 به عنوان حساس شناسایی شدند. همچنین براساس این سیستم، 81/4 درصد از ارقام گلابی در گروه خیلی حساس و 18/6 درصد دیگر در گروه نیمه حساس قرار گرفتند. نتایج تجزیه کلاستر ارقام براساس شدت بیماری در سیستم گروه بندی usda،ارقام سیب و گلابی را به 3 دسته گروه بندی نمود. بین دو روش محاسبه شاخص حساسیت واریته ای ارقام در آلوده سازی مصنوعی و تعیین شدت بیماری ارقام در شرایط آلودگی طبیعی همبستگی معنی داری در سطح احتمال 1 درصد مشاهده گردید (r-0/89، برای ارقام سیب و r-0/83 برای ارقام گلابی)